Zamanlayıcı Devreler (555 Timer) Uygulamaları

Stajımın on altıncı haftasında, elektronik devrelerde sıkça kullanılan bir entegre olan 555 Timer zamanlayıcısı ile uygulamalar gerçekleştirdim. Bu entegre, belirli zaman aralıklarında sinyal üretmek veya zaman gecikmeleri oluşturmak için kullanılır.

555 Zamanlayıcı Entegresi Nedir?

NE555 ya da kısaca 555 Timer, 8 bacaklı bir zamanlayıcı entegresidir. Genellikle monostable (tek kararlı) ve astable (kararsız) modlarda çalıştırılır. Monostable modda bir tetikleme ile belirli süreli sinyal üretir, astable modda ise sürekli dalga üretir (kare dalga).

Kullandığım Malzemeler

NE555 entegresi
10kΩ direnç, 100kΩ direnç
100nF kondansatör, 10µF elektrolit kondansatör
LED, breadboard, bağlantı kabloları
9V pil

Astable Mod Devre Kurulumu

İlk uygulamamızda 555 entegresini astable modda bağlayarak LED’in sürekli yanıp sönmesini sağladık.

Bağlantı Adımları:

Pin 1 (GND) → Toprak
Pin 8 (VCC) → +9V
Pin 4 ve Pin 8 kısa devre (reset devre dışı bırakıldı)
Pin 2 ve Pin 6 kısa devre
Pin 7’ye 100kΩ, ardından Pin 6’ya 10kΩ direnç
Pin 6 ile toprağa 10µF kondansatör
Pin 3 (Çıkış) → LED + 220Ω direnç ile toprağa

Bu bağlantıyla yaklaşık 1 saniyede bir LED’in yanıp söndüğünü gözlemledim. Kondansatör ve direnç değerlerini değiştirerek periyodu da değiştirebildik.

Monostable Mod Uygulaması

İkinci uygulamada, 555 Timer’ı monostable modda kullandık. Bu sefer, butona bastığımda LED kısa süreliğine yanıyor, sonra kendiliğinden sönüyordu.

Yeni Bağlantılar:

Pin 2 → Buton ile tetikleme
Pin 6 boşta, Pin 7 → direnç ve kondansatör ile zamanlama
Çıkış yine Pin 3 → LED’e

Butona her bastığımda, LED 1.5 saniye yanıp söndü. Bu da bana zaman gecikmesi nasıl oluşturulur sorusunun cevabını verdi.

Öğrendiğim Bilgiler

Astable modda frekans ve periyot, direnç ve kondansatör değerlerine bağlıdır.
Monostable modda yalnızca tetikleme sonrası belirlenen süre boyunca sinyal oluşur.
555 entegresi zamanlama, sinyal üretimi, PWM sinyali oluşturma gibi birçok alanda kullanılabilir.

Yaptığım Hatalar

İlk bağlantımda Pin 2 ve Pin 6’yı karıştırdım. Devre çalışmadı.
Kondansatörün yönünü yanlış taktığımda, LED sabit yanıp sönmedi.

Edindiğim Deneyim

Bu uygulamayla birlikte 555 Timer entegresinin elektronik projelerde ne kadar esnek ve güçlü bir araç olduğunu anladım. Zamanlama devrelerinin temeli olan bu entegreyi kullanmayı öğrenmem, hem okulda hem de ileride mesleki projelerde çok işime yarayacak.

Ustam, bu entegre ile yapılabilecek daha birçok projenin olduğunu söyledi. Örneğin PWM ile motor hız kontrolü, ışık şiddeti ayarı, güvenlik sistemlerinde alarm geciktirme gibi.

Artık devre kurarken zamanlama ihtiyaçlarım olduğunda direkt aklıma 555 Timer geliyor. Bu staj haftası bana zamanlama konusunun sadece teori olmadığını, çok işlevsel bir yapıya sahip olduğun