Temel Elektronik Devre Elemanlarını Tanıma ve Test Etme

Elektronik stajımın ilk haftasında temel devre elemanlarını daha yakından tanıma ve onları test etmeyi öğrendim. Okulda teorik olarak öğrendiğimiz bu konuları, gerçek komponentleri ellerimize alarak uygulamak benim için çok öğretici oldu.

Tanıdığım Temel Devre Elemanları

Staj yaptığım firmada bana önce en çok kullanılan bazı temel elemanlar gösterildi. Bunlar şunlardı:

Direnç (R)
Kondansatör (C)
Diyot (D)
LED
Transistör (Q)
Potansiyometre
Bobin (L)

Her birinin sembolünü ve görevini yeniden hatırladım. Direncin akımı sınırladığını, kondansatörün enerjiyi depoladığını, diyotun akımı tek yönde geçirdiğini uygulamalı olarak gözlemledim.

Direnç Testi

Ustam bana farklı değerlerde dirençler verdi. Multimetreyi "Ω" konumuna aldım. Direncin iki ucuna prob değdirerek değerini ölçtüm. Bazılarında renk kodlarını da okuyarak teorik değeri ile ölçtüğüm değeri karşılaştırdım. 5% toleranslı dirençlerde küçük farklar normalmiş.

Kondansatör Testi

Kondansatörlerin değerini ölçmek için multimetreyi “Capacitance” moduna aldım. Kısa devre yapmamaya dikkat ederek elektrolitik kondansatörlerin pozitif ve negatif uçlarını doğru bağladım. Bazı multimetrelerde bu özellik yoksa ESR metreden yardım alınabiliyormuş.

Diyot ve LED Testi

Diyotları test ederken multimetrenin "Diyot" modunu kullandım. Bir yönde yaklaşık 0.6V, diğer yönde "OL" değeri gördüm. Bu, diyotun sağlam olduğunu gösteriyor. LED'lerde de aynı işlemi yaptım. LED'ler ışık vererek doğru çalıştığını belli etti.

Transistör Tanıma ve Test

Transistörlerde bacakları tanımak için önce B (base), C (collector), E (emitter) uçlarını belirledik. Multimetre ile diyot modunda iki yönlü ölçüm yaptım. Her iki yönde geçiş varsa veya hiç geçiş yoksa transistör arızalı olabilir. Sağlam olanları, devreye monte ederek küçük bir anahtarlama devresiyle test ettik.

Potansiyometre Kullanımı

Potansiyometrelerin iç direnç değerlerini multimetre ile ölçtüm. Ortadaki bacak (wiper) ile diğer uçlar arasında değer değişimi gözlemledim. Döndürdükçe direnç azalıp arttı. Bu, ses kontrol gibi uygulamalarda kullanılıyor.

Bobin ve Endüktans

Bobinler, direnç gibi ölçülmese de bazılarında iç direnç ölçülebiliyor. Ayrıca kısa devre olup olmadığını kontrol ettik. Dışarıdan görünmeyen kopmalar için LCR metre kullanmak daha uygun olurmuş.

Etiketleme ve Saklama

Öğrendiğim bir diğer konu da elemanların saklanmasıydı. Antistatik kutular, bölmeli kutular ve etiketli poşetler kullanarak komponentlerin düzenli tutulması gerektiğini gördüm. Özellikle MOSFET gibi hassas parçalar, antistatik poşette saklanmalıymış.

Bu hafta öğrendiklerim elektronik mesleğinin temel taşlarını oluşturuyor. Devre kurarken hangi elemanı nasıl kullanmam gerektiğini ve arızalı parçaları nasıl test edeceğimi artık çok daha iyi biliyorum. Bu bilgi, ilerleyen haftalarda kuracağım devrelerin temelini oluşturacak.

Temel elektronik bilgisi olmadan iyi bir teknisyen olunmaz. Stajın ilk haftasında bu bilinçle başlamak beni çok motive etti.