Java’da Hata Yakalama (try – catch – finally)

Java programlama dilinde, programın çalışma zamanında oluşabilecek hataları kontrol altına almak için hata yakalama (exception handling) mekanizması kullanılır. Bu yapı sayesinde uygulamanın beklenmeyen durumlar karşısında çökmesi önlenir. Java’da hataları yakalamak için try – catch – finally blokları kullanılır.

1. try – catch Bloğu Nedir?

try bloğu, hataya yol açabilecek kodları içerir. Eğer burada bir hata oluşursa, program catch bloğuna yönlenir.

try {
    int a = 10 / 0;
    System.out.println("Sonuç: " + a);
} catch (ArithmeticException e) {
    System.out.println("Sıfıra bölme hatası: " + e.getMessage());
}

Bu örnekte 10 / 0 işlemi hataya neden olur ve catch bloğu çalışarak kullanıcıya hata mesajı gösterilir.

2. finally Bloğu Ne İşe Yarar?

finally bloğu, try ve catch bloklarından sonra her durumda çalışan kodları içerir. Genellikle dosya kapatma, bağlantı sonlandırma gibi işlemler burada yapılır.

try {
    int[] dizi = {1, 2, 3};
    System.out.println(dizi[5]);
} catch (ArrayIndexOutOfBoundsException e) {
    System.out.println("Dizi sınır hatası: " + e.getMessage());
} finally {
    System.out.println("Bu blok her zaman çalışır.");
}

3. Çoklu catch Kullanımı

Birden fazla hata türünü yakalamak için çoklu catch blokları kullanılabilir.

try {
    String veri = null;
    System.out.println(veri.length());
} catch (NullPointerException e) {
    System.out.println("Null referans hatası.");
} catch (Exception e) {
    System.out.println("Genel hata: " + e.getMessage());
}

4. Exception Sınıfı ve Türleri

Java’da tüm hata türleri Exception sınıfından türetilmiştir. Sık karşılaşılan exception türleri:

• ArithmeticException – Aritmetik hatalar
• NullPointerException – Boş (null) nesneye erişim
• ArrayIndexOutOfBoundsException – Dizi sınırlarının dışına çıkma
• IOException – Giriş/çıkış hataları

5. throw ve throws Kullanımı

Kendi hatanı üretmek için throw kullanılır. Metot bir hata fırlatıyorsa throws ile belirtilir.

public static void kontrolEt(int yas) throws Exception {
    if (yas < 18) {
        throw new Exception("18 yaşından küçükler için işlem yapılmaz.");
    }
}

Hata Yakalamanın Önemi

Programlarda hata olması kaçınılmazdır. Java try-catch yapısı, bu hataları kontrol ederek uygulamanın stabil çalışmasını sağlar. Hataların kullanıcıya uygun mesajlarla gösterilmesi, hem güvenlik hem kullanıcı deneyimi açısından büyük önem taşır. Java ile yazılım geliştirirken hataları düzgün şekilde yönetmek, kaliteli bir yazılımın temelidir.